مقالات علمی صنعت برق

تغییرات نامتعارف در دامنه ولتاژ به عنوان اختلال کیفیت توان شناخته می‌شود. با توجه به شدت و دوره زمانی این تغییرات دامنه، پدیده کیفیت توان در دو دسته نوسان ولتاژ و یا گذرای ولتاژ دسته بندی می‌شود. در این مقاله به دسته دوم یعنی گذرای ولتاژ می‌پردازیم.

نوسان فرکانس یکی دیگر از شاخص‌های کیفیت توان الکتریکی است که بر کیفیت توان الکتریکی تأثیرگذار است. در این مقاله به تعریف این پدیده، علت اصلی آن، اثرات آن بر تجهیزات شبکه برق و راهکار‌های جلوگیری از این اختلال کیفیت توان پرداخته می‌شود.

یکی از معروف ترین پدیده های کیفیت توان پدیده فلیکر (Flicker) یا ضربان ولتاژ است. فلیکر یک لغت لاتین است و معنای تحت الفظی آن سوسو زدن می باشد. علت نام‌گذاری این پدیده به نام فلیکر این است که اثر این پدیده در روشنایی لامپ ها خصوصاً لامپ‌های رشته‌ای به وضوح قابل مشاهده است. زمانی که یک لامپ رشته‌ای در معرض این پدیده قرار می‌گیرد نور لامپ شروع به کم و زیاد شدن کرده و این طور به نظر می‌رسد که نور لامپ در حال سوسو زدن است.

در مقاله “کیفیت توان الکتریکی چیست” به مفهوم کلی و کیفی کیفیت توان الکتریکی اشاره کردیم و بیان نمودیم که به طور خلاصه هرچه شکل موج ولتاژ ما به سیسنوسی خالص نزدیک تر باشد، کیفیت برق مصرفی ما بیشتر است. اما نزدیکی شکل موج ولتاژ به شکل موج سینوسی خالص صرفاً یک مفهوم کیفی است. در این مقاله قصد داریم با هدف کمّی کردن مفهوم کیفیت توان، به شاخص‌هایی که برای ارزیابی کیفیت توان الکتریکی تعریف و استفاده می‌شود، به طور خلاصه اشاره کنیم.

با توجه به گسترش و کاربرد روزافزون موتورهای الکتریکی (به طور خاص موتورهای القایی) در صنایع، تعمیر و نگهداری پیش بینانه (PdM) موتورها برای جلوگیری از بروز خطا، نقص و در شرایطی اختلال در سیستم های صنعتی اهمیت فراوانی دارد. به طور معمول تعمیر و نگهداری موتورها به صورت دوره ای و یا بعد از بروز برخی خطاها صورت می گیرد. برخی از خطاها یا نقص های فنی در موتورها در ظاهر قابل تشخیص نبوده و پس از مدتی به طور ناگهانی موجب ایجاد خرابی یا اختلال هایی در سیستم های صنعتی می شوند. این اختلال ها در برخی موارد منجر به تحمیل هزینه های بالا برای تعمیر موتورها و از آن مهم تر ایجاد خسارت های سنگین ناشی از اختلال یا توقف در تولید می گردد. استفاده از روش هایی که بتواند به نحوی پیش از بروز خطاها، عیوب الکتریکی و مکانیکی موتورها را تشخیص داده و با جایگزینی یا تعمیر به هنگام از اختلال های جدی جلوگیری کند، اهمیت فراوانی دارد.

دستگاه های پاورمتر و پاورآنالایزر، دستگاه های اندازه گیری پارامترهای شبکه برق هستند که به وفور در سیستم های قدرت و صنایع گوناگون استفاده می شوند. این دو دستگاه اگرچه ظاهر یکسانی دارند ولی به لحاظ قابلیت و کاربرد کاملا از هم متفاوت هستند. باتوجه به اینکه بعضا دیده می شود که این دودستگاه با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند، بنده سعی کردم در این مقاله چهار تفاوت اصلی این دو دستگاه رو به طور خلاصه بیان کنم.

پدیده‌های مختلفی بر کیفیت توان الکتریکی تأثیرگذار است. یکی از این پدیده‌ها نوسان ولتاژ نام دارد. با توجه به دوره زمانی و شدت رویداد نوسان ولتاژ، این پدیده به زیر رویدادهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود که هر یک عنوان متفاوتی دارد. در ادامه این مقاله، ضمن معرفی پدیده نوسان ولتاژ، به منشأ ایجاد این پدیده و اثرات آن بر تجهیزات شبکه می‌پردازیم.

یکی از مباحث مهم فنی-اقتصادی در صنعت برق که به عنوان یکی از موضوعات کیفیت توان الکتریکی شناخته می شود مسئله توان راکتیو و شاخص مهم آن یعنی ضریب قدرت (توان) هست. اما توان راکتیو چیست و چه تفاوتی با توان اکتیو یا توان متوسط دارد؟

یکی از موضوعاتی که به عنوان یک پدیده های کیفیت توان از آن یاد می شود نامتعادلی یا اصطلاحا عدم تعادل در سیستم سه فاز است. در این مقاله پس از تعریف دقیق پدیده نامتعادلی به منشاء ایجاد آن و تاثیراتش بر شبکه برق می پردازیم. در انتها نیز راهکارهایی برای بهبود نامتعادلی ارائه می گردد.